ÜLKEMİZDEKİ EN ÖNEMLİ ANTİK ESERLER

Truva

Truva antik kenti Unesco Dünya Mirası listesinde bulunup, ülkemiz açısından çok önemli bir yerdedir. Bölgedeki en erken yerleşim katmanı m.ö 3000’e kadar dayanmaktadır. Buranın özelliği ise kesintisiz olarak 3000 yıldır üzerinde bir yerleşim bulunmasıdır, dolayısıyla tarihi kayıt altına almak adına önemli bir yerdedir. Burasının da kaderi Efes ile Milet antik kentlerinin makus talihi ile aynı olmuştur. Karamenderes nehrinin getirdiği alüvyonlar limanı kapatmış ve kentin önemini yitirmesine sebep olmuştur. Buranın bir diğer önemi ise destanlara konu olmuş olan Truva savaşı ve o savaşta kullanılan tahtadan yapılma at. Savaş Homeros’un İlyada destanına konu olmuştur. Truva atının hikayesi ise şehre ele geçirmek isteyen taraf, Truvalılara bu atı hediye eder ve hediyeyi kabul edenler at’ın içindeki askerlerden habersizlerdir ve bu durum onların sonu olur, yağma başlar.

Knidos

Muğla’nın Datça ilçesinde bulunan bir antik kenttir. Bu kentin özelliği ise bilime, sanata önem vermesi ve bu alanda önemli insanlar yetiştirmesidir. Astronomi ve matematik alanında ünlü bilim insanı Eudoksus, tıp bilim insanı Euryphon, ressam Polygnotos ve dünyanın yedi harikasından biri olan İskenderiye Feneri’nin mimarı Sostratos da buralıydı. Ayrıca şehir yönetimi Pers’lerin istilasından korktukları için yarım adayı tamamen ada haline getirmek isteyip başarısızlıkla sonuçlanan bir projeye kalkışmışlardır. Bir çok Helenistik ve Roma antik kentinde olduğu gibi burada da çeşitli tiyatrolar ve tapınaklar bulunmaktadır.

 Çatalhöyük

Çatalhöyük neolitik döneme kadar uzanan antik bir kenttir. Akdeniz bölgesindeki ilk şehirlerdendir ve şu ana kadar neolitik döneme ait en iyi korunmuş yerleşimdir. Konya’nın güneydoğu bölgesinde yer alan Çatalhöyük’ün nüfusunun 10,000’e ulaşmış olduğu tahmin edilir. Binalar birbirine oldukça yakın olarak kurulmuştur.

Zeugma

Zeugma, eski Commagene krallığındaki 4 önemli yerleşim yerlerinden biridir. Bölge ismini Fırat nehrine köprü oluşturan bir dizi tekneden yani Zeugma’dan alır. Bölge Büyük İskender’in generallerinden biri olan Seleucus Nicator tarafından kurulmuştur. Nüfusunun en yoğun olduğu dönemde, 80,000 insan barındırdığı söylenir. Günümüz şehri Gaziantep bölgesinde yer almaktadır.

Olimpos

Genel olarak çoğu antik kentlerde görüldüğü üzere burası da bir liman kentidir, hemen deniz kıyısındadır. Helenistik dönemde kurulmuştur. Şehirde genel olarak Helenistik dönem, Roma dönemi ve Likya’lıların özellikleri görülmektedir. Zaman zaman korsanların şehri kontrol altına almasından sonra bir Roma komutanı şehri korsanlardan temizlemiş ve daha yaşanılabilir bir yer haline getirmiştir. Şehrin adına ait Likya paraları basılmıştır. 

Myra

Antalya'nın Kale (Demre) ilçesinde bulunan Kaş - Finike arasındaki çarpıcı kaya mezarlarıyla ünlü Myra Noel Baba'nın yani Aziz Nicholaos'un doğduğu yerdir. Myra'nın görkemli tiyatrosu oldukça sağlam olarak günümüze kadar gelebilmiştir. Arkasındaki dik dağın yamacında kurulan tiyatronun caveası büyük ölçüde kayalara oyulmuştur. Tiyatro daha sonraları arena olarak da kullanılmıştır. Kaya mezarlarıyla ünlü Myra'da mezarlar hemen tiyatronun üzerinde ve doğu taraftaki nehir nekropolü denilen yerde olmak üzere iki yerde toplanmıştır.

Xanthos

Kent, Fethiye’de bulunmaktadır. Hemen 4 km ilerisinde ise Letoon antik kenti bulunmaktadır. Antik Likya’nın yönetim merkezidir ve çok önemli bir yerdir. Kentin tarihi m.ö 8 yüzyıla kadar gitmektedir. Sırasıyla Pers ve sonrasında ise Roma egemenliğine girmiştir. Bundan sonra ise Bizans imparatorluğunun hükümdarlığı altına girmiştir. Sırasıyla gelen uygarlıkların, beraberlerinde getirdikleri kültürel ve tarihi mirasları, bu kentin gelişmesine ve farklı bir görünüm kazanmasını sağlamıştır. Kent Unesco Dünya Mirası listesine alınmıştır.

Pergamon

Pergamon, günümüzde İzmir iline bağlı Bergama ilçesinin merkezinin yerinde kurulu antik kentin adıdır. Pergamon kentinin kuzeybatısı ile Bergama Çayı arasında Roma dönemi yerleşmesi bulunur. Burada 50 bin kişilik amfitiyatro ile 30 bin kişilik tiyatro vardı. Günümüzde Viran Kapı denilen kalıntılar tiyatronun ayakta kalan kemeridir. Kentin kalıntılarını, 1870'lerde Batı Anadolu’da demiryolu döşenmesinde çalışan Alman mühendis Carl Humann buldu.

Efes

Efes, İzmir’in Selçuk ilçesinde bulunmaktadır.  Tarihi ise milattan önce 6000′ lere kadar gider. Hristiyanlık açısından da önemlidir. İncil’de adı geçen, ve Hz. İsa’nın yardımcılarının bulunduğu bir kaç kentten birisidir.  Aslında burayı 3 farklı döneme göre değerlendirmek gerekir. Bunlar; Neolitik, Helenistik ve Roma dönemleridir. Ama genel olarak günümüzde bir çok kişi helenistik ve roma dönemi eserlerini görmektedirler. Efes antik kenti, aslında büyük bir ticari hacme sahip antik kenttir, ama menderes nehrinin getirdiği alüvyonlar ile liman dolmaya başlamış ve gerilemiştir. Liman için temizleme çalışmaları İmparator Hadrian tarafından yaptırılsa da durum engellenemez.

Göbeklitepe

Göbeklitepe, kent olmaktan çok bir külttür. Toplanma alanı, yaşam merkezi gibi bir yerdir. Kent olmasa da kentlerin önünü açmış, tarihimize tam anlamıyla ışık tutmuş bir yerdir. Önemi ise bildiğimiz tarihi değiştiren bir özelliğe sahip olmasıdır. Şu andaki çalışmalara göre medeniyetimizi yaklaşık 12.000 yıl öncesine götürmekte. Göbeklitepe, bugüne kadar avcı toplayıcı insan toplulukları hakkındaki fikirlerimizi değiştirecek derece önemli bilgiler barındırır.